Bawci (finnaɗe Yakubu) un gelle der wayla-fuuna Naajeeriya, ɗen mawɗe hawtirɗe Diiwal Bawci nɗun nɗe hukuma pamarun geɓɓal diiwal Bawci hawti e ɗenton diiwal e finnataware laamorde Bawci. E ɗe joɗori eta waylare nastirɗe Jos, Diiwal Pilato e ɗun e toɗowwari ɗun hukuma pamarun ɗun yankiwol hawti yankije geɓɓe ɗun 3,687km2 ɗen haa e woodi ɗuuɗirka yimɓe baano 493,810 nder 2006.[1]

Bauchi (Gelle)
city, Hukuma pamarun nder Naajeeriya
DuungalAfirik Taƴto
LesdiNaajeeriya Taƴto
LamordeDiiwal Bawci Taƴto
Nder laamooreDiiwal Bawci Taƴto
Hiiri-weeti pelleUTC+01:00 Taƴto
Jonde kwa'odineto10°18′57″N 9°50′39″E Taƴto
Office held by head of governmentChairman of Bauchi local government Taƴto
Laamu battaa ensupervisory councillors of Bauchi local government Taƴto
Laamu depitee enBauchi legislative council Taƴto
Map

Bawci un bano egoɗuɗe eɗun woodi hukumaji pamari geɓi sappoje ɗiɗi (20) geɓɓe ɗe diiwal Bawci: Bawci, Tafawa Balewa, Dass, Toro, Bogoro, Ningi, Warji, Ganjuwa, Kirfi, Alkaleri, Darazo, Misau, Giade, Shira, Jama’are, Katagum, Itas/Gadau, Zaki, Gamawa, e Dambam.[2][3][4]

Distirnorɗe taƴto

Gelle ɗen ɗe Yakubu tiggi eta gimɗo biaɗo Yakubu Ibn Dadi mo pullo artuɗo jogiɓo tutawal ngal mo hokka eta laamu Sokoto. Inɗe ɗen heɓama e asku gaɗa wanshoɓe noɗdiraɓe Baushe hamɓe ɗokki Yakubu shaworiji mo nyiɓa gelle eta hirna haire ko nyolde warinje. Nder wuitoyki Yakubu hooy alkawal noddan ki inɗe gelle muɗun gaɗa ɗun wanshoɓe.

Abubakar Tafawa Balewa un uwiimo ender gelle ɗen ɗenbo ɓe yankari jipporde leydi un 110km gaɗa ɓe gelle mawɗe diiwal ngal gelle ɗen ɗe jokkotiri eɗun laawol piroje jippotoɗe leydi Port Harcourt yaari Maiduguri lawol yibgol suudu labrie resorde diiwal Bauchi ɗun hebniigal nder ɗumgu 1976.

Nder julie 2009 hongo ngoɓe Boko Haram tokkiri e nanguuki woɓɓe memba’en sakamako yimɓe 50 faɗɗama e ɓurɓe 100 nangama. Ɓaawo ɗun 2014 ɗun wujjii jangoɓe chibok ɓurɓe jangoɓe 200 ɗun sottinoyiɓe hawtirɗe mawɗe hukuma jangirɗe rouɓe Bauchi. Ɓe ɗuuɗirka ɗun gaɗa hawtirɗe jangirɗe hukuma ɗun rouɓe potiskum, diiwal Yobe.

Jahaaleeji taƴto

Bawci ngal ɗun anɗiri ɗun tun asli e gelle shuuɗe mokiɗe 762mm (2ft 6inch) foɗigal laawol jippotoɗe girgije amma ɗu’un ɗun kautaɗun ɓaawo ɗon aunaɗun ba 1,067mm 93ft 6in). Ɗau haiɗe Augustie 2014 Bauchi heɓin jipporde piroje eɗun joɗori nder gelle ɗen jeddadawal laawol firro kutiri unɗe soytiiraa (wuitina) eɗun inaare nyibaɗe heseere nde modibbo Abubakar Tafawa Balewa jipporde piroje ɗe duniyaru 23km teerje (14mi) eta wayla Bauchi haade e gelle sare durum.

Yanaaayiji taƴto

E mo wiigo ɗunɓe koppon yanayiji tsaru hawtugo Bauchi ewodi inaare wulɗe (gulɗe) rammitina aw e yanayiwol tutaje.

Nassiji taƴto

  1. "Bauchi history".
  2. "Bauchi State List of Local Governments Zip codes | Nigeria Zip Codes". mycyberict.com. Retrieved 2020-08-18.
  3. "Bauchi State of Nigeria :: Nigeria Information & Guide". www.nigeriagalleria.com. Retrieved 2022-12-28.
  4. "Bauchi State of Nigeria :: Nigeria Information & Guide". www.nigeriagalleria.com. Retrieved 2022-12-28.