Buratha Mosque

Juulirde Buratha (e ɗemngal Arab: جامع براثا) ko nokku dewal Shiite en taariindi e nder diiwaan Karkh to Bagdaad, leydi Irak. Ko nokku ceniɗo teeŋtuɗo wonande Shiite en sappo e ɗiɗo.[1][2][3] Juulirde nde ina wiyee mahiraa ko e teeminannde 7ɓiire dow suudu ɓooyndu Kerecee’en Nestorian, jooni nde woni ko famɗi fof kilooji joy e juulirde Al-Kadhimiya.[4]

Tariya

Aadaaji nokku oo ina mbiya wonde mahngo juulirde ndee ko e teeminannde 7ɓiire.[3][5][6][4] Taariiha aadaaji ɗon wi'a juulirde nden laatino juulirde Kerecee'en Nestorian'en, nde ardii ɗum bee monk bi'eteeɗo Hebar. Nde Hebar hawri e Ali ibn Abi Talib, o jaɓi lislaam, o wayliti suudu dewal lislaam.[3][5][6] Juulirde ndee e oon sifaa ina woodi haa e teeminannde 10ɓiire, nde kaliifa Abbasiid Al-Radi yamiri yo juulirde ndee rutte ngam haɓde e renndooji Shiite en.[2] Caggal nde juulirde ndee yani, yimɓe nokku oo ngullitii e haala kaa to guwerneer Bagdaad, o mahi juulirde ndee, o winndi toon innde kaliifa Al-Radi ngam haɗde nde yani.[2][1]

Daartol jamaanu

Hesɗitin'de juulirde ndee waɗi ko e duuɓi 1659 e 1933.[3][5][6] E hitaande 1955, juulirde ndee mahiraa haa timmi e doole nokku oo, minareeji ɗiɗi kesi naatnaa e nder galle hee.[5][3][6]

Nafoore diine

Mihrab juulirde Buratha

Juulirde Buratha ko nokku ceniɗo maantinɗo wonande Shiite en sappo e ɗiɗo sabu jokkondiral mum e Ali ibn Abi Talib.[6][3][5] Ina wiyee e defte ceniiɗe Shiite en wonde Alii fooftii ɗoo caggal hare e Khawarij en.[6][3][5] Kaawis goɗɗo mo Shiite en kaali ko Aali fiyi haayre e nder leeso jumaa, ɗum hollitii ɓuuɓri kesiri.[6][3][5]

Nafoore Kerecee’en

Won sikkuɓe wonde haayre nde e nder juulirde ndee ko nde Mariyam jeyi.[3][5] Ina sikkaa kadi wonde Patriarch Ibrahiima e Patriarches caggal makko ina njuula e nokku hee, gooto e Patriarches hono noon ina wirnaa e nder juulirde ndee.[4]

Bommbooji 2006

Winndannde mawnde: Bommbooji juulirde Buratha

E hitaande 2006, bommbooji tato, ɗiɗo e nder tato ina mbaɗi rewɓe, njani e koye mum en e nder galle juulirde, 85 maayi heen, 160 ngañiima heen.[7] Ñawannde ndee kadi ko njangu gonngu e politik Iraknaajo biyeteeɗo Jalaluddin al-Saghir, tawtoraaɗo e jumaa oo e oon sahaa, ko kanko woni waajotooɗo mum mawɗo. Kono Saghir bonnaaka e njanguuji ɗii.[8]

Ƴeew kadi

Doggol juulirɗe leydi Irak

Doggol juulirɗe Bagdaad

Tuugnorgal

"Nafoore juulirde Buratha".

"Juulirde Buratha".

"جامع براثا ومقام الإمام علي (عليه السلام) - موقع قسم الشؤون الدينية - العتبة العلوية المقدسة". alluwal.imaali.net. Heɓtinaa ko 2024-04-04.

"Yi'annde taariiha juulirde Al-Buratha – Jaaynde Shiite'en duniyaaru". 2016-04. Heɓtinaa ko 2024-04-04.

"التعريف في الجامع والروايات التي تخصه". جامع براثا. Heɓtinaa ko 2024-04-04.

"إطلالة تاريخية مختصرة عن تاريخ جامع بُراثا الشيعي , كهف العجائب،". web.arsiif.org. 14-07-2017. Heɓtinaama ñalnde 2024-04-04.

"Duzens maayii e njanngu juulirde Irak". 2006-04-07. Moƴƴinaama gila e asli mum ñalnde 24-05-2019. Heɓtinaama ñalnde 11-05-2023.

Nguurndam Irak: Ñalawma e gite, BBC, 2006-04-07