Fulfulde: Ceertol hakkunde baylitte

Content deleted Content added
HETA, YOU FINNISH FUCKER! DO YOU SPEND ALL YOUR FREE TIME ON IRC? PEOPLE MIGHT THINK YOU HAVE OCD! DO SOMETHING ELSE!
Gorol 1:
'''Fulfulde''' walla '''pulaar''' maa pular ko ɗemngal [[Fulɓe]] e [[Haalpulaar'en]]. Ɗemngal ngal no haalee e leyɗe keewɗe e [[Afirik]]. Haalooɓe fulfulde-pulaar ina kawra miliyonji 15 haa 16. Ɗemngal ngal ina jeyaa e suudu ɗemɗe Hiirnaange Atlantik, taweteendu kanyum duu e nder suudu ɗemɗe afirikankeeje ɓurndu yaajude wi'eteendu Niiser-Konngo. Ɗemɗe goɗɗe jeyaaɗe e ndun suudu ngoni: ce'aar (ɗemngal seereero) e njolfo. E ɗeen ɗiɗi ko seereero ɓuri ɓadondirde e pulaar.
HETA, YOU FINNISH FUCKER! DO YOU SPEND ALL YOUR FREE TIME ON IRC? PEOPLE MIGHT THINK YOU HAVE OCD! DO SOMETHING ELSE!
 
1. Caltuɗe: Ko ɓuri heewde koo, pulaar ina feccee waɗee caltuɗe jowi mawɗe kawrooje e dawlaaji Fulɓe taariikayankooji. Kannje ngoni:
 
Pulaar Fuuta Tooro (no gasa ko e ngal diiwal ɗemngal ngal yalti), leydi Senegal
Pular Fuuta Jaloo, leydi Gine
Fulfulde Maasina, leydi Maali
Fulfulde Liptaako, leydi Burkinaa Faso
Fulfulde Adamawa, leydi Niiseriya e Kamarun
 
So en teskiima, ma en taw ina heddii fahin caltuɗe ɗalaaɗe hono pulaar Fulaadu (ɓaleeri Senegal e Gammbiya), Fulfulde Borgu e nder leydi Benen, fulfulde diiwaanuuji hakkunde Niiseriya. Kono ɗeen pulfule na ɓadii goɗɗe e ɗee ɗe adi-ɗen limtude yeru Borgu no ɓadondiri e Maasina, Fulaadu no nanndi e Fuuta Tooro no nanndi e Fuuta Jaloo, e maanaa no hakkunde, maa fulfulde Caad walla Sudan ko e Adamawa jeydi.
 
2. Alkule: gila qarnu sappo e jeetataɓo on, pulaar-fulfulde no winndiree alkule aarabe. Haa hannde no fellitaa wonnde e leyɗe goɗɗe yeru Fuuta Jaloo maa Adamawa Fulɓe ko alkule aarabe ɓuri doolnoraade. Kono gila hitaande 1966 besondiral Bamako ngal fewjanno ɗemngal ngal mbinndudi tuugiindi e abajada laten. Ndiin mbinndudi inniraa abajada UNESCO maa alkule UNESCO. Alkule mayri ngoni:
 
'''a,b,mb,ɓ,c,d,nd,ɗ,e,f,g,ng,h,i,j,nj,k,l,m,n,ŋ,ny,o,p,q,r,s,t,u,w,x,y,z'''
 
Sincugol ndiin mbinndudi ponndaandi haɗaali faa jooni Fulɓe ndonka fottude e alkule yogaaje, e fiide misal Haal-Pulaar'en senegal wo ñ mbinndirta alkulal ny. Fulɓe Mali e Gine nii mbinndirta ɗum: ɲ. Kadi lurre ina ngoodi to baŋŋe winndugol alkule denndaaɗe (renndaaɗe) yeru ŋg (hade ng), ɗum e wonnde ndin mbinndudi yamiranooka to bensondiral Bamako. Winndooɓe Gine woɓɓe mbinndan nb hade mb jamiraaɗo Bamako oo.
 
 
 
 
* [[Maali]]
* [[Gine]]
 
[[br:Fouleg]]
[[ca:Ful]]
[[de:Fulfulde]]
[[en:Fula language]]
[[es:Idioma fula]]
[[fi:Fulfulden kieli]]
[[fr:Peul]]
[[ka:ფულანი]]
[[no:Fulfulde]]
[[pl:Język ful]]
[[pt:Língua fula]]
[[ru:Фула (язык)]]